چکیده

پژوهش حاضر « عوامل و آثار مهرورزی از دیدگاه معصومان علیهم السلام » است که با  روش توصیفی – تحلیلی  عوامل و آثار مهرورزی،  را در احادیث و سخنان معصومان علیهم السلام مورد بحث و بررسی قرار داده است. هدف از این تحقیق، تبیین زوایایی از عوامل و آثار مهرورزی، به منظور ترویج آن در خانواده و جامعه پرداخته است. عوامل مختلفی باعث ایجاد مهر ورزی در خانواده می شود، مانند: نرم خویی، گشاده رویی، حسن خلق، احسان و نيکي، احترام متقابل، تشکر و سپاسگزاری، رعایت جایگاه و منزلت مادر، نگاه شفقت آميز به همدیگر، توجه به عاق والدین و آثار زیان بار آن، تقویت باورهای دینی، خوبی متقابل اعضای خانواده، حسن ظن، سختگيری نكردن، کارنیک در برابرعمل ناپسند، ايجاد نشاط در خانواده، هدیه دادن، رفتار و گفتار متعادل و سنجيده، ابراز عواطف مثبت، توجه به امنيت روانی، الگودهی.همچنین مهرورزی در خانواده آثار بسیار ارزشمندی به دنبال دارد، مانند: خشنودی خداوند و غفران الهی، عمر را زیاد می کند، فراوانی روزی، آسان شدن مرگ، ورود به بهشت، همنشينی با نيكان در آخرت، اجابت دعای والدين در حق فرزندان. عوامل مختلفی نیز باعث ایجاد مهرورزی در جامعه می شوند، عوامل مانند: توكل بر خدا، حق گرايی، اهميت دادن به نماز، سخاوت، وفاداری،تواضع و فروتنی، عدالت و انصاف،امانتداری، صرفه‎جويي در اموال عمومی، صبر و بردباری، وفای به عهد، جاذبه ودافعه، صداقت، سعه صدر، بلندی همت،قاطعيت حاکم، شجاعت حاکم، گشاده رويی، مهربانی با ضعيفان و قاطعيت با قدرتمندان، رفق و مدارا، خوش بينی نسبت به آحاد مردم، ارتباط مستقيم حاکمان با مردم، همراهی مردم با حاکمان، پرهیز ازچاپلوسی.مهر ورزی در جامعه آثار مهمی به دنبال دارد، آثاری مانند: مهربانی با کارگزاران، توجه بیشتر به  نیازمندان، عدم تبعیض، رعايت ادب و احترام، رواج صداقت در جامعه، تملق ستيزى، اجرای حکم الهی، نا امیدی دشمنان، استحکام حکومت، تعالی اجتماعی، جلب رحمت الهی،  بهره مندی از پاداش قیامت‏، به جا آوردن تکلیف الهی، محبوب شدن‏. از رهگذر این تحقیق به این نتیجه رسیدیم که مهرورزی در روایات و سخنان معصومان علیهم السلام از اهمیت خاصی برخوردار است و گویی تمام دستورات و فرمان های آنها به نوعی از مهرورزی سخن می گوید. چراکه محبّت و مهرورزی، یکی از مسائل بسیار حیاتی در جهان خلقت است و از نیازهای درونی مهم انسان هاست و در واقع، ریشه ی اصلی شجره ی اخلاق و مایه ی اساسی سجایای انسانی است. از طرف دیگر بشردوستی و مهر ورزیدن به دیگران، دین و مرام مسلمانی است. بنابراین کمتر عملی پس از اعتقاد به اصل دین به پایه ی مهرورزی رسیده و آثار نفیس آن را خواهد داشت. لذا فیض دنیوی و اجر اخروی، دستاورد این خدمت است.

واژگان کلیدی: مهرورزی، معصوم، خانواده، جامعه، محبت، خوش خلقی